Rrjeti i njohur ‘Safe Journalist’ ka reaguar pas ndalimit të dy gazetareve Fjorela Beleshi dhe Elja Zotka dhe grupeve xhiruese të A2 CNN dhe TV Klan, mbi katër orë në pikën kufitare të Kapshticës.
‘Safe Journalist’ i bën thirrje autoriteteve greke që të shpjegojnë zyrtarisht ndalimin e gazetarëve në kufi dhe të sqarojnë kërkesat e vendosura.
Po ashtu, thekson se akti i Greqisë është një shkelje e lirisë së shprehjes.
REAGIMI:
Më 2 nëntor 2024, autoritetet greke mbajtën në mënyrë të pajustifikuar gazetarët shqiptarë (Fjorela Beleshi dhe Elja Zotka) dhe grupe xhiruese të A2 CNN dhe TV Klan për mbi katër orë në pikën kufitare të Kapshticës. Ekipet po udhëtonin për në Selanik për të mbuluar një ngjarje publike me kryeministrin shqiptar Edi Rama dhe diasporën shqiptare. Pavarësisht se kishin kredenciale të vlefshme dhe ishin në përputhje me kërkesat e autoriteteve greke – duke përfshirë dhënien e një note verbale nga Ministria shqiptare për Evropën dhe Punët e Jashtme – pasaportat e gazetarëve u konfiskuan përkohësisht dhe atyre iu ndalua kalimi pa miratimin e qartë nga Ministria e Jashtme greke. Çështjet. Zyrtarët grekë të kufirit i kufizuan më tej gazetarët duke u përpjekur t’i pengonin ata të dokumentonin situatën përmes raportimit të drejtpërdrejtë në telefonat e tyre, duke penguar aftësinë e tyre për të raportuar për kushtet në kohë reale.
Megjithëse gazetarët u lejuan përfundimisht të vazhdonin udhëtimin e tyre pasi morën miratimin e kërkuar nga Ministria e Punëve të Jashtme Greke, Rrjeti SafeJournalists (SJN) e dënon ashpër këtë incident si një pengim të papranueshëm të punës gazetareske. Ky parandalim i hyrjes, i lidhur jo me respektimin e doganave, por me lejet burokratike të minutës së fundit dhe kërkesat e paqarta diplomatike, mund të konsiderohet si shkelje e angazhimit evropian për lirinë e shtypit dhe lëvizjen e lirë të njerëzve, përfshirë gazetarët. Vonesat e tepërta administrative të imponuara pa justifikim minojnë kapacitetin e gazetarëve për të raportuar lirisht dhe transparente, duke kërcënuar vlerat thelbësore demokratike.
Ne u bëjmë thirrje autoriteteve greke që të shpjegojnë zyrtarisht ndalimin e gazetarëve në kufi dhe të sqarojnë kërkesat e vendosura. Komunikimi transparent është thelbësor për të nxitur besimin dhe për të parandaluar incidentet e ardhshme. Autoritetet shtetërore duhet të komunikojnë paraprakisht çdo kërkesë për gazetarët e huaj për të shmangur vonesat që pengojnë raportimin ndërkufitar. Këto udhëzime duhet të përputhen me parimet evropiane që mbrojnë lirinë e shtypit dhe mundësojnë aksesin e gazetarëve.
I bëjmë thirrje Ministrisë Shqiptare për Evropën dhe Punët e Jashtme që të parandalojë incidente të ngjashme për të forcuar protokollet dhe marrëveshjet diplomatike me vendet fqinje për të siguruar që gazetarët shqiptarë të lëvizin dhe të raportojnë lirshëm. Ne kërkojmë gjithashtu që autoritetet shqiptare të kërkojnë një përgjigje zyrtare nga homologët e tyre grekë për arsyet e ndalimit të hyrjes. Ne vërejmë reagimin e qeverisë shqiptare për të ndihmuar gazetarët dhe rekomandojmë krijimin e një mekanizmi formal për të ofruar mbështetje të shpejtë konsullore për gazetarët shqiptarë që përballen me probleme në kufi ose pengesa jashtë vendit.
Rrjeti SafeJournalists u bën thirrje organizatave mediatike dhe shoqatave të shtypit në Shqipëri, Greqi dhe Evropë të bashkohen për të dënuar këtë incident. Avokimi kolektiv është thelbësor për të përforcuar lirinë e shtypit dhe për të mbrojtur protokollet transparente të medias ndërkufitare. Angazhimi i institucioneve të BE-së dhe organizatave ndërkombëtare për lirinë e shtypit do të nxjerrë në pah këto çështje dhe do të inkurajojë mbikëqyrjen e BE-së për të siguruar respektimin e parimeve të lirisë së shtypit në të gjithë shtetet anëtare.
Rrjeti qëndron në krah të gazetarëve shqiptarë të prekur nga ky incident. Ne i bëjmë thirrje BE-së të sigurojë që shtetet anëtare t’u përmbahen parimeve që mbështesin lirinë e shtypit, transparencën dhe mbrojtjen e të drejtave të gazetarëve përtej kufijve. Liria e shtypit është një gur themeli i demokracisë dhe incidente të tilla nuk duhet të tolerohen.
